Designers talks
Designers talk: Geen Ruimte voor Vrouwen
Rondetafelgesprek op Zoom
18 december, 17:00- 18:15u.
Het is een drieluik, waarvan het eerste gesprek al heeft plaats gevonden in juli 2021. Tijdens het eerste rondetafelgesprek voerden we een open dialoog om dit probleem verder uit te zoeken. Samen met modeontwerpers Marga Weimans, Joline Jolink
en Lisa Konno
hebben we de positie van de vrouw in design onder de loep genomen.
Dit zal het tweede gesprek zijn en hier gaan we verder met de uitkomsten van het eerste gesprek, samen met Joline Jolink, José Teunissen, Alena Sinitsova
en Nanette de Kool, om zo nog verder de verdieping in te gaan op thema’s rondom educatie en werken bij grote brands. Het zal een rondetafelgesprek via Zoom zijn met als thema ‘Geen ruimte voor vrouwen’ gemodereerd door Yophi Ignacia, curator zeitgeist. Dit is een gesprek met diverse modeontwerpers en modeprofessionals die een open dialoog aangaan over de positie van de vrouw in de designwereld. Het zal een gesloten bijeenkomst zijn die wordt opgenomen en enkel de uitkomsten worden later gedeeld via social media in een post op de website. Het idee is om aan de hand van ons gesprek en de uitkomsten dit thema op een later moment nogmaals uit te lichten in een publieksbijeenkomst.
“Mannelijke ontwerpers zijn uitverkoren om de ontwerpers te worden en bij vrouwen is dit veel minder. Er zijn zeker sterke vrouwen die op dit moment ook actief zijn in de modewereld. Maar vooral op management op een hoger niveau zie je toch meer mannen.”
Positie van de vrouw
Het lijkt misschien een cliché geworden, maar ook in de designwereld ontvangen vrouwen vaak niet voldoende respons op hun ontwerpwerk. Dit is opmerkelijk omdat vrouwen op de ontwerpopleidingen, ook op het terrein van fashion, oververtegenwoordigd zijn. Wat is hier de achtergrond van? Volgens een onderzoek van Business of Fashion uit 2016 wordt slechts 40% van de modemerken voor damesmode ontworpen door vrouwen en slechts 14% van de 50 grote modemerken wordt gerund door vrouwen. Tijdens dit rondetafelgesprek voeren we een open dialoog om dit probleem verder uit te zoeken. Samen met independent designers Joline Jolink, Marga Weimans
en Lisa Konno
zullen we de positie van de vrouw in design onder de loep nemen.
Centrale vraag designers talk
‘Geen ruimte voor vrouwen’: Wil de vrouwelijke ontwerper ruimte afstaan aan de mannelijke ontwerper?
Sprekers
Joline Jolink is een mode-ondernemer die onder haar eigen voorwaarden ontwerpt, ontwikkelt en produceert. Duurzaamheid staat bij haar centraal - zowel het merk als de persoon. José Teunissen is decaan van de School of Design and Technology aan het London College of Fashion, UAL, en Professor van Fashion Theory. Alena Sinitsova heeft 20 jaar ervaring in de mode-industrie en was head of design en product development bij BALR. Ze heeft voorheen ruim 14 jaar bij G-star in product development woven en denim gewerkt. Nanette de Kool is een freelance ontwerper voor haar StudioNdK, voornamelijk gericht op textiel, het ontwikkelen van collecties, drukwerk en personal styling.
Highlights van het gesprek
Kantelpunt vrouwen in de mode-industrie oververtegenwoordigd in modeopleidingen, maar aan de top zitten alleen mannen.
- Geld en macht
“Het heeft allemaal met geld te maken. Geld speelt een grote rol want het verandert de situatie van creatie en passie naar business en corporate. Mode is een keiharde business en een ‘money-making machine’ en zo blijft het. Zolang het alleen maar om geld verdienen gaat zijn het enkel business mannen aan de macht. Ze hebben geen verstand van mode en weten niet eens hoe de mouwen van een kledingstuk in elkaar zitten.”
“Het gaat deels om geld, maar dat geldt niet alleen voor de mode. Er is een maatschappelijke onderlaag, dit hangt eigenlijk altijd boven ons, dat nog altijd een vooroorlogse mentaliteit is. Dat de man het geld binnen brengt en de vrouw thuis met de kinderen zit. Dat is nog steeds iets waar we onbewust last van hebben.”
- All boys network
“Mannen spelen elkaar vaak de bal toe. Ze zoeken naar iemand die erg op hen lijkt. Mannen doen samen activiteiten, voetballen, tennissen etc. Kerels onder elkaar. Dan zie je heel snel hoe ze op bepaalde posities komen en enorm snel doorgroeien. Dat is bij vrouwen niet zo. Je wilt ook onder de kerels met bier in een café samen zijn, maar dat lukt je niet. Tenzij je ook in de mannenschoenen gaat staan, maar dat gaat ten koste van je relatie en privé situatie. Dat zijn beslissingen die je moet maken. Jonge vrouwen die in de mode-industrie willen werken, moeten zich beseffen dat de modewereld een pyramide is. Zit je aan de top dan kan je alles beslissen.”
“Op een gegeven moment moet je in bedrijven je eigen ruimte pakken en creëren om het ook daadwerkelijk te hebben. Daar heb ik zelf een paar jaar over gedaan in mijn privéleven. In de maatschappij gaat het allemaal langzamer, maar het gaat zeker komen. Dat vrouwen ook echt die ruimte krijgen.”
- Modeopleidingen
“De groepen op de modeopleidingen zijn misschien ook gewoon te groot. Er studeren elk jaar op elke academie zo veel mensen af, merendeel vrouwen. Van die grote groep zijn er maar een aantal die doorzetten en een heel groot deel gaat wat anders doen en komt uiteindelijk niet in de top van de mode terecht. In mijn tijd waren er twee jongens in de klas waar er later maar een ook echt afstudeerde samen met 25 meiden. Maar dat wil niet zeggen dat van wie er zijn doorgegaan die ene man ook per se de top heeft bereikt.”
“Vroeger was het idee, leuk dat meisjes ook op de academie zaten maar het waren de jongens die echt carrière moesten maken. Er zijn ook vrouwen die hebben bewezen dat het ook anders kan, zoals Lidewij Edelkoort. Dat idee is nu wel over. Ik denk dat niemand nu meer twijfelt dat er een verschil is tussen mannen en vrouwen, hun potenties en carrière.”
“Het is misschien zonde van de opleiding want straks gaat ze achter het fornuis en voor de kinderen zorgen, die visie is wel een beetje weg aan het gaan. Ik denk ook dat de organisatiestructuur van bedrijven vaak zo is dat je een business iemand nodig hebt die de leiding heeft. Vooral als daar geldzaken bijkomen, dan vermannelijkt het al heel gauw. We hebben nog veel te doen op beleidsmaking niveau, echt de governance van educatie en bedrijven. Veel mannen zijn zich er nu meer bewust van dat het echt niet langer kan dat je een bestuur hebt wat alleen uit mannen bestaat. Wat nog mist is diversiteit die verder gaat dan geslacht, niet alleen in de mode maar overal in de samenleving.”
Zijn wij als vrouwen meer geneigd om uit de weg te gaan en onze plek af te staan aan mannelijke ontwerpers? Moeten wij beter standhouden of is het iets anders?
- Onzekerheid
"Vroeger zat je soms in een omgeving waar je als vrouw niet serieus genomen werd omdat je een vrouw bent. Je voelt je daar wel eerder onzeker door, vooral wanneer je de enige vrouw bent op een afdeling met alleen maar mannen. Vandaag de dag voel ik me zeker altijd met respect behandeld. Als vrouw breng je ook een andere chemie mee, andere dingen die je in brengt en over andere onderwerpen waar je over kan praten.
Aan de andere kant was de wereld zo gesloten boven aan de top, de wereld zat zo in elkaar dat ze alleen naar elkaar kijken. Dat er geen ruimte is voor een vrouw dat is zo langzamerhand aan het veranderen omdat er zo actief aan gewerkt wordt.”
- Invloed
“Je bent als designer nu niet meer zo belangrijk dan voorheen en je hebt geen zeggenschap meer. Je bent niet meer aanwezig bij de meetings waar de beslissingen worden genomen.
Gelukkig zijn er nu niet overal mannen, er zijn ook genoeg vrouwen. De meeste designers waren vrouwen en ook aan het hoofd als head of design. In grote bedrijven was er nooit het gevoel dat vrouwen niet konden groeien, maar dit ging absoluut ten koste van je privéleven. ‘This is the price to pay.’ Het is een keuze.”
Wat zou de ideale situatie zijn, bestaat dit wel?
“De perfecte balans bestaat niet, maar in mijn ogen is dit gelijkwaardigheid. Mocht je bijvoorbeeld samen met je partner in het bedrijf zitten. In een hiërarchisch ingericht bedrijf zal je hier toch naar op zoek moeten gaan.
Het kwartje moet vallen bij de bazen, want ze hebben gewoon nooit wat anders gezien dan mensen in de standaard rollen. Dit moet meer bespreekbaar worden gemaakt. Er moeten meer vragen worden gesteld over al die systemen, die hebben we eigenhandig gemaakt en het lijkt alsof deze regels in beton staan. Die kunnen we ook veranderen met elkaar, er over praten en daar niet bang voor zijn.
Ik heb alles wat met die systemen te maken heeft wat mij niet zinde gewoon eruit gewerkt, daar werk ik dan om heen op mijn eigen manier. Aan de ene kant sluit je dan je ogen voor wat niet werkt en aan de andere kant ben ik er ook achter gekomen dat dit inspirerend kan werken voor anderen.”
Wat zijn dan de oplossingen om de genderongelijkheid tegen te gaan?
- Meer met elkaar in gesprek.
- Verschillende rolmodellen presenteren.
- Meer alternatieven in beeld brengen. Meer diverse koppels in fotoshoot, in krantenartikelen, social media. Meer de jonge generaties naar voren schuiven die meer tijd willen doorbrengen met hun kinderen. Dit moet meer zichtbaar zijn, dan weet je ook dat het kan.
- Condities voor ouderschapsverlof zijn in Nederland niet ideaal in vergelijking in het buitenland waar de voorwaarden veel beter zijn (niet overal natuurlijk). Opvang beter geregeld en goedkoper. Daar moet aan gewerkt worden.
- De glazen plafonds moeten aangepakt worden. Waar vrouwen gevoelig voor zijn, dit is een van onze grote bijdragen, is de cultuur en atmosfeer op de werkplek. Ze brengen iets anders in en iedereen functioneert beter in een goede bedrijfscultuur. Dit verandert niet in je eentje, maar ik denk dat vrouwen daar een goede bijdrage aan kunnen leveren om een sfeer ook echt te kunnen veranderen. Van een stoere macho mannencultuur naar op allerlei vlakken een aangename cultuur. Anders heb je gewoon geen zin om daar te werken, ik ben daar zelf ook heel gevoelig voor.
- Vrouwen hebben zo hard moeten werken voor hun eigen plek en aanzien op de werkvloer, dat het ook een beetje is doorgeschoten. Mannen en vrouwen zijn nou eenmaal niet gelijk, dat hoeft ook niet. Dat is lastig want je moet een soort ‘one of the guys’ zijn en mee bier drinken en dan kom je ergens. “Er moet bijvoorbeeld meer rekening gehouden worden met een vrouw haar maandelijkse cyclus, omdat ze misschien minder goed in staat is om keuzes te maken in grote belangrijke vergaderingen. Het moet ook mogelijk zijn om de meeting te verplaatsen naar een beter moment. Dat dit ook gewoon ok is want vrouwen zijn nou eenmaal anders dan mannen en niet per se hetzelfde willen zijn. Mannen hebben geen idee ‘what it means to be a woman’!”
- Wij moeten dit sport gesprekken meer met elkaar delen en echt een team zijn. Je hebt soms een zetje nodig en meer support. Niet iedereen heeft dit. Het gaat ook niet om gelijk zijn, maar om gelijkwaardigheid om elkaar aan te vullen. Dus ook geen verschil in salaris. Dat ieder zijn beste skills toegevoegd, de vrouwelijke kant en de mannelijke kant, maar wel vanuit gelijkwaardigheid.
- Partners ook betrekken bij onderwerpen die eerder enkel met vriendinnen worden gedeeld. Hier heb ik ook veel mee geworsteld, maar mijn partner kan dit nu veel beter begrijpen. In privé setting meer met mannen/partners delen en op de werkvloer meer in contacten met vrouwen en vooral aan de top.
Als we uitkomen op een soort ongevraagd advies, aan wie moeten wie dit richten? Met wie moeten we verder in gesprek? Aan wie is het grootste verwijt gericht: wie zijn de spelers en wat is de boodschap?
- CEO’s van grote merken
- Beleid binnen bedrijf moet transparanter zijn. Bijvoorbeeld een platform hoe het is als vrouw om te werken voor organisaties en dat je hier anoniem je ervaringen kunt delen. Dat ze zo op de hoede blijven. Soms moet je gepusht worden aangezien het een maatschappelijk issue is.
- Investeerders. Waarom wordt er meer in mannelijke start ups geïnvesteerd?
- Bedrijf met een hele jonge eigenaar en oude eigenaar om de verschillende visies te belichten
- Praten met mannen, meer in gesprek met mannen gaan.
“Pleidooi bezorgen over dat je mode ook serieus moet nemen, het is een vakgebied en grote industrie. Binnen een context van cultuur wordt er toch ook minderwaardig naar gekeken. Is dat wel serieus genoeg? Binnen het kunstonderwijs was mode toch altijd het meest oppervlakkige.”
Stuur een bericht naar hello@thefuturemode.com
als je wilt deelnemen of andere ideeën hebt m.b.t. de Designertalks.
